Paslanmaz çelik avantajları sayesinde çok farklı alanlarda kullanılan bir malzemedir. Paslanmaz çelik içinde ortalama yüzde 10 oranında karbon bulunmaktadır. Krom sayesinde çelikte paslanmaz özellik kazanılır. Çelik yüzeyinde oluşan ince katman, çeliğin kendi kendini yenilemesini sağlar. Paslanmama süresi çok uzun olmakla birlikte maliyetlerin de en aza inmesini sağlar. İnsan hayatının hemen her alanında paslanmaz çelikler kullanılmaktadır. İlk keşif edildiği zamanlar genellikle endüstride kullanılan paslanmaz çelik, daha sonra yaşamın her alanında kullanılmaya başlandı. Sağlam bir yapıya sahip olması, hijyen sunması ve dayanıklı olması çeliği diğer tür malzemelerden ayıran olumlu özellikler arasında gösterilebilir. Kısaca paslanmaz çeliğin avantajları şu şekilde sıralanabilir:
- Estetik görünüme sahiptir.
- Dayanıklı bir malzemedir.
- Tamamen geri dönüştürülebilirdi.
- Korozyon direnci yüksektir.
- Çok sayıda farklı türü vardır.
- Farklı ebat ve ölçülerde hazırlanabilir.
- Kolay temizlenir.
Paslanmaz Çelik Türleri Nelerdir?
Paslanmaz çelik türleri 3 sınıfta ele alınabilir. Dubleks çelik, ferritik çelik ve östenitik çelik türleri bulunmaktadır. Dubles paslanmaz çelik diğer çelik türlerinden farklı olarak çift yönlü bir kullanıma sahiptir. Hem östenitik hem de ferritik özellikleri taşıdığı için dubleks ismiyle anılmaktadır. Korozyon direnci diğer paslanmaz çeliklere kıyasla daha yüksektir.
Östenitik çelik ise bütün paslanmaz çelik endüstrisinde en çok kullanılan türdür. Yaygın bir kullanım alanı vardır. Genellikle gıda, kimya ve eczacılık alanında kullanılmaktadır. Bu türün en önemli özelliği manyetik olmamasıdır. Mıknatısları çekmez.
Ferritik çelik ise paslanmaya karşı diğer türlere kıyasla daha az dayanıklıdır. Mukavemet gücü düşüktür. Genellikle manyetik özellikte olurlar. Bu özelliği paslanmaz çelikte istenmeyen bir durumdur.
Paslanmaz Çelik Kullanım Alanları Nelerdir?
Paslanmaz çelik kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir:
- Pencereler,
- Kapı,
- Nükleer reaktör parçaları,
- Merdiven,
- Binaların dış kaplamaları,
- Otomobil parçaları,
- Fırın elemanları,
- Gıda elemanları,
- Kağıt endüstrisi,
- Yağ endüstrisi,
- Petro kimya endüstrisi,
- Isı eşanjörleri,
- Fosil yakıtlardan elektrik üreten enerji santralleri,
- Bina girişleri,
- Çatı kaplamaları için paslanmaz çeliğin sunduğu özelliklerden faydalanılır.
Paslanmaz Çelikler Korozyon Yapar mı?
Paslanmaz çeliğin korozyon dayanımı her şartta mükemmel değildir. Paslanmaz çeliklerin de korozyona uğraması mümkündür. Korozyon problemi olmaması için ortamına uygun paslanmaz çelik tercih edilmesi gerekir. Kuvvetli asitlerin ve tuzların etkisinde paslanmaz çelikler korozyona uğrarlar. Her paslanmaz çeliğin kendine göre farklı davranışı bulunur. Tuzlu deniz tuzunun olduğu ortamlarda, tuz pasif tabakanın bazı bölgelerini bozar. Bu da paslanmaz çeliğin pullanma şeklinde korozyona uğramasına neden olur. Paslanmaz çelik içine N, Mo ve karbon eklenmesi halinde pullanmaya karşı da direnç artmış olur.
Paslanmaz Çelik Direnci Nasıl Artırılır?
Paslanmaz çelik direncinin artırılması için genellikle çelik içine krom ve nikel eklenir. Bundan farklı olarak pasiflik özelliğinin kuvvetlendirilmesi için bakır ve silisyum da eklenebilir. Yüksek sıcaklık oksidasyonun artırılması için silisyum tercih edilir. Kromkarbür oluşumu olmaması adına azot da alaşım elementi olarak eklenebilir. Sertlşeme özelliğinin sağlanması adına azot başarılı bir elemnttir. Paslanmaz çeliklerde karbon oranı binde 2 den yüzde 1 e kadar değişebilir. Alaşım miktarının değişmesi paslanmaz çeliğin özelliklerinin de değişmesi anlamına gelmektedir. Elde edilen paslanmaz çelik alaşımları her durum ve mekan için uygun olmayacaktır. Paslanmaz çelik kullanılacak olan mekanın sıcaklığı, asit ve baz dengesi ve diğer özelliklerine dikkat ederek seçimin yapılması önem taşır. Paslanmaz çelik seçiminde sadece fiyat baz alınmamalıdır. Ucuz paslanmaz çelik tercih etmek ilk aşamada size tasarruf ettirmiş gibi görünse de, aslında daha pahalı bir çözümdür.